Ένα χρόνο πριν..
Ένα χρόνο πριν (Μάρτιο του 2018) προσλήφθηκα για πρώτη φορά ως φιλόλογος στη δημόσια εκπαίδευση και μάλιστα στο Ειδικό Γυμνάσιο -Λύκειο Κωφών και Βαρήκοων Θεσσαλονίκης στο Πανόραμα. Όταν πέρασα την αυλόπορτα του σχολείου την πρώτη μέρα, ήμουν σίγουρη ότι οι στιγμές μου εκεί θα ήταν μετρημένες, καθώς δε γνώριζα καθόλου νοηματική. Μάλλον κάποιο λάθος είχε γίνει.
Στην είσοδο με υποδέχτηκαν κάποιοι μαθητές. Άγχος, άγχος, άγχος.. Σκέψεις κατέκλυζαν το μυαλό μου: να μην ξέρω να πω μια «καλημέρα», πώς θα ζητήσω βοήθεια; Δες πόσο χαρούμενα παιδιά! Έφηβοι που παρατήρησαν το γεμάτο απορία βλέμμα μου και μου πρόσφεραν βοήθεια, πριν προλάβω να τη ζητήσω. Ο Ραφαήλ με καλημέρισε και με ρώτησε αν μπορεί να με βοηθήσει. Ζήτησα το γραφείο της Διευθύντριας και με οδήγησε σε μια όμορφη παρέα καθηγητών και καθηγητριών. Ο διάλογος που ακολούθησε συνοψίζεται στα παρακάτω:
- Είμαι αναπληρώτρια φιλόλογος.
- Υπέροχα! Ξέρεις νοηματική;
- Όχι (γεμάτη ντροπή, περίμενα να ακούσω ότι πρέπει να φύγω).
- Δεν πειράζει! Θα μάθεις!
Κι έτσι έγινε. Όλοι οι συνάδελφοι, οι μαθητές και οι μαθήτριες με δέχτηκαν και με αποδέχτηκαν και μου έμαθαν να επικοινωνώ. Λίγες μέρες στην αρχή παρακολουθούσα μαθήματα, δανείστηκα «Τα πρώτα μου Νοήματα» και «ρουφούσα» όσα περισσότερα μπορούσα. Όχι μόνο νοήματα και χειρομορφές. Μάθαινα πώς να λειτουργώ μέσα στο σχολείο.
Οι συνάδελφοι εκπαιδευτικοί των φιλολογικών μαθημάτων χαμογελούσαν και προσπαθούσαν να με πείσουν ότι όλα θα πάνε καλά. Νοημάτιζαν και μιλούσαν. Μιλούσαν και νοημάτιζαν. Κι εγώ έλυνα παζλ και εξασκούσα τη μνήμη μου. Μετά το δακτυλικό αλφάβητο, ήρθαν τα βασικά: Καλημέρα, μάθημα, αίθουσα, καθηγητής, αγόρι, κορίτσι, φιλόλογος, βιβλίο, φωτοτυπία, εικόνα, πίνακας, κάθισε, σε παρακαλώ, συγγνώμη, δεν ξέρω. Η πρώτη φράση που μου έμαθε ο μαθητής μου ο Μάριος ήταν το «καλό Σαββατοκύριακο» και μου υποσχέθηκε ότι στο τέλος της χρονιάς θα μου βάλει εξετάσεις στη νοηματική. Μάλιστα με «βάφτισε» και εντυπωσιάστηκα με την πληροφορία ότι ο καθένας μας καλό θα ήταν να έχει ένα όνομα στη νοηματική για εξοικονόμηση χρόνου και ενέργειας. Εγώ είμαι αυτή που μοιάζει με την «ακριβή» και που έχει κοντά μαλλιά, λοιπόν. Το μεσημέρι επέστρεφα σπίτι γεμάτη με συνδυασμούς νοημάτων και λέξεων. Επαναλάμβανα όσα είχα μάθει. Ήμουν πολύ χαρούμενη.
Άρχισα να ρωτάω και να νοηματίζω δειλά. Η ντροπή μου ήταν τόση που οι μαθητές χαμογελούσαν και εγώ έπρεπε να είμαι μια καθηγήτρια που παραδέχεται την άγνοιά της, που έχει τόσα να πει και δεν ξέρει πώς, που θέλει να βοηθήσει και νιώθει άχρηστη, που κάθε φορά ίδρωνε κυριολεκτικά από την αγωνία να μην αδικήσει τα παιδιά, που ήθελε να πει «αθώος» και κατέληγε να λέει «τζατζίκι». Δυνατή εμπειρία. Από «φωτεινό παντογνώστη» σε κάνει να θυμηθείς πώς είναι να είσαι αρχάριος.
Ο Θεόφιλος μου έμαθε τους μήνες και τις εποχές, η Μαρίνα τα φρούτα, ο Χοσάμ τη λέξη «γιαγιά», η Ελένη το «ταξίδι» και το «αεροπλάνο», ο Ζαχαρίας τον «εθελοντισμό», η Ματούλα το «ποντίκι», ο Σταύρος τον «Οδυσσέα», ο Παναγιώτης το «ποδόσφαιρο», η Δήμητρα τη «ζωγραφική», η Ελευθερία να χαμογελάω όλο και πιο πολύ και να λέω «σε αγαπάω πολύ».
Ο Φίλιππος, ο Δημήτρης και ο Φλοριάν χωρίς να το καταλάβουν, όμως, μου έμαθαν πώς να κάνω μάθημα. Βαρήκοοι μαθητές μου μάθαιναν να νοηματίζω κι εγώ εξηγούσα, χωρίς ίχνος συντακτικού και δομής προφανώς, ιστορίες με Κύκλωπες, με τόπια στα κεφάλια βασανισμένων ναυτικών, όλοι μαζί δικάζαμε το Θηραμένη, βρισκόμασταν σε υπόγειες ταβέρνες ελπίζοντας σε θαύματα και αλλάζαμε τον κόσμο με τον εθελοντισμό και τη δύναμη της αγάπης.
Τις τελευταίες εβδομάδες πριν τις εξετάσεις ο Μοχάμεντ με βλέμμα εξεταστικό, μεταξύ σοβαρού και αστείου, μου δήλωσε ότι από δω και πέρα «δε μιλάμε, μόνο νοηματίζουμε». Δέχτηκα με ανυπομονησία και με πολύ αγωνία την πρόκληση. Κάποια μέρα του είπα (ελπίζω δηλαδή!) «Εσύ από Συρία, εγώ από Ελλάδα, εσύ νοηματική, εγώ όχι νοηματική. Εμείς επικοινωνήσαμε τελικά. Αυτό είναι θαύμα και σε ευχαριστώ». Πρότεινε να κάνω εξάσκηση μπροστά σε καθρέφτη και σχεδόν με απείλησε για να μάθω νοηματική. Δε χρειαζόταν. Η απόφαση είχε παρθεί. Μόλις τελείωναν οι εξετάσεις θα άρχιζα μαθήματα. Του το υποσχέθηκα και κράτησα την υπόσχεσή μου.
Οι συνάδελφοι πρότειναν το Κέντρο Νοηματικής Γλώσσας του Γ. Ανδρούδη «Έκφραση» και τους εμπιστεύτηκα. Ήταν από τις πιο σωστές αποφάσεις. Με τα πρώτα μαθήματα ανοίχτηκε μπροστά μου ένας φανταστικός κόσμος καθώς, εκτός από την ελληνική νοηματική γλώσσα, γνώρισα ανθρώπους που αγαπούν αυτό που κάνουν, ενδιαφέρονται να βοηθήσουν σε κάθε περίπτωση και καλλιεργούν τη διάθεση για αυτοβελτίωση.
Ελεάννα Όρλιακλη, εκπαιδευτικός (φιλόλογος ΕΑΕ)
